Jiu-jitsu
Wat is Jiu jitsu?
Jiu-jitsu zou je kunnen vertalen als ”zachte kunst” het is een zelfverdedigingmethode waarin kracht geen hoofdrol speelt en waarmee je in een paar seconden je aanvaller uitschakelt. Jiu Jitsu is een verdedigingskunst, die erop gericht is de tegenstander d.m.v. stoten, trappen, klemmen, verwurgingen, en/of worpen te controleren.
Het is niet helemaal duidelijk waar en wanneer jiu-jitsu is ontstaan. Er zijn zeer veel verschillende verhalen over technieken uit China,Japan ,India en Europa Jiu-jitsu zou in China zijn oorsprong kunnen hebben.
Rond 1690 werkte en studeerde Akijama een arts uit Japan in China. Bij een bezoek aan een klooster zag hij een gevecht tussen een gewapende en een ongewapende man. De ongewapende man wist met een speciale gevechtsmethode het gevecht te winnen. Akijama trad toe tot de kloosterorde en liet zich inwijden in de gevechtstechniek. Wanneer hij over deze technieken nadacht bleef hem een probleem dwarszitten. Hij wist nu wel de uitwerking van de grepen maar zelf had hij nog geen methode om zich te weren als de grepen op hem werden toegepast.
Toen Akijama terug was in Japan, zag hij in de winter hoe de takken van een kerseboom en een wilgeboom heel verschillend reageerden op de sneeuw die zij moesten dragen. De takken van de kerseboom braken af, terwijl de wilgeboom zijn takken liet afhangen waardoor de sneeuw er van afgleed.
Akijama had nu De Oplossing van zijn probleem: “Meegeven om te Overwinnen”. Met deze gedachte als uitgangspunt lukte het hem om zich uit de moeilijkste grepen te bevrijden.
De eerst stappen in het jiu-jitsu waren gezet.
Op Wereldniveau staat het Jiu Jitsu uit Utrecht aan de top! Tijdens de jaarlijkse stage, waaraan zo’n 40 landen deelnemen, blijkt het Utrechtse”” Jiu Jitsu zeer effectief en van hoog niveau te zijn.
Voor wie is Jiu Jitsu?
Voor iedereen vanaf 15 jaar, die naast een gezond lichaam een juiste Budo (weg van de krijger, verzamelnaam voor krijgskunsten) mentaliteit wil ontwikkelen en daar enkele jaren training voor over heeft. Jiu Jitsu is een kunst waarin je eigenlijk nooit uitgeleerd raakt. Hierdoor wordt de training een wezenlijk onderdeel van je leven. Wil je jezelf effectief kunnen verdedigen, dan moet je daar hard en gedurende een lange tijd voor trainen. Wie in korte tijd veel resultaat verwacht, heeft geen realistisch beeld van zelfverdediging.
Budo is een in Nederland vrij onbekend begrip, waarmee in Japan wordt bedoeld alle gevechtskunsten met een gemeenschappelijke geestelijke achtergrond, nl. het DO-begrip, als de weg naar lichamelijke en geestelijke balans. Deze weg voert via lichamelijke oefening naar geestelijke rijping. Daardoor behoren de budosporten in wezen fundamenteel te verschillen van andere sporten.
Men kan ze in twee groepen verdelen, nl. ongewapende en gewapende gevechtskunsten. Tot de eerste behoren ondermeer judo, karatedo en tot de tweede bijvoorbeeld disciplines als iaido, kendo, kyudo, e.a.
Budo en bu jutsu zijn beide begrippen afkomstig uit de Japanse cultuur die vereenvoudigd gesteldtot1868bepaald werd door krijgskundige tradities. Invloeden, gewoonten en daden der bushi/buke (de Japanse krijgsadel).
Het zijn verzamelnamen voor een aantal trainingsvormen die met de eerste lettergreep de aard of de kenmerkende technieken ervan aanduiden en die met de tweede lettergreep aangeven dat het gaat om een do? of jutsuvorm.
Wij kennen namelijk bu jutsu en budo. In het Engels komt men beide begrippen tegen als: resp. “martial art” en “martial way”.
Het budo komt uit het bu jutsu voort en hoewel het veelal de technieken gemeen heeft, verschilt het toch zoveel van het bu jutsu dat het zich tot een eigen vorm heeft kunnen ontwikkelen.
Bekende vormen zijn:
ju-jutsu
ken-jutsu
iai-jutsu
bu-do
ju-do
ken-do
iai-do
Ter verduidelijking nog:
bu = krijg/strijd/oorlog jutsu = kunst/techniek
do = (de geestelijke) weg
Door de lange periode van vrede en binnenlandse stabiliteit gedurende de Edo?periode (1603?1867), afgedwongen door de shogun van de machtige Tokugawa-clan, ontstond er in Japan een tijdperk van relatieve rust.
De kaste der bushi (ridders) werden door allerlei regels en verplichtingen in hun zelfstandigheid beperkt en door de intensivering van het hofleven ontstond er op het gebied van de waardering van de eigen vaardigheid en deugden der bushi een toenemende accentverschuiving van de praktische naar de meer spirituele kant van de krijgskunsten.
Bovendien gingen de bushi (vanwege de isolationistische politiek van de shogun alle contacten met andere landen ontbraken) hun dagelijkse training in zelf? (lees groeps?) protectie meer en meer zien als een individuele verplichting.
Een regelmatige training die steeds minder gericht was op de praktijk van het slagveld, en waarbij het accent steeds vaker kwam te liggen bij ‘trainen omwille van discipline, (geestelijke) gezondheid en zelfperfectie’.
De techniek van de krijgskunst werd zo van doel op zich een middel tot een hoger doel (een sterker mens en beter lid van de gemeenschap worden). Een ontwikkeling die nog eens werd versterkt doordat allerlei religieuze filosofieën (zen?boedhisme, shintoisme en/of varianten hiervan) de bushi de ideële rechtvaardiging gaven voor hun Spartaanse trainingsmethoden. Hier vinden we de basis voor veel relatief moderne vormen van Japanse gevechtskunsten die we bu do (martial way) noemen.
We stellen jutsu-vorm tegenover do-vorm en we vergelijken:
Bu jutsu
Een combattief systeem van vaardigheden ontworpen dóór en vóór krijgslieden voor het slagveld en ter zelfprotectie (ontstaan ± 900 na Chr.).
Kenmerken:
centraal staat de zelfprotectie;
in wezen defensief;
aristocratische organisatie met sociaal horizontale structuur
Accenten op
effectiviteit (techniek is doel);
(zelf)discipline;
morele vorming
Budo:
Vorm ontwikkeld uit het bu jutsu die met gebruikmaking van dezelfde wapens en trainingsmethoden streeft naar zelfrealisatie en zelfperfectie (vanaf 1600 na Chr.)
Kenmerken
centraal staat de zelfperfectie;
opvallend is dat men vindt dat deze alléén door lichamelijke training is te bereiken;
de techniek wordt middel;
niet wedstrijd gericht;
sociaal verticale structuur
Accenten op
de mentale vorming;
de (zelf)discipline;
De esthetische vorm, met aandacht voor houding en expressie.
Het was niet zo vreemd dat deze transformatie naar de budovorm kon plaats vinden, want in Azië en voornamelijk in India, China en Japan ontwikkelde zich de lichamelijke oefening al veel vroeger dan in Europa tot een lichaamscultuur met een geheel eigen karakter waarvan de leidende gedachten tot op heden bewaard zijn gebleven.
Wat deze lichaamscultuur van alle andere in hoge mate doet verschillen is haar niet agonale gerichtheid (Agon = wedstrijd) en haar (soms) niet rationele instelling.
Terwijl dus de antieke (Griekse) en de moderne sport sterk door het wedstrijdidee wordt gekenmerkt worden, ligt in veel oosterse ‘gevechtssport’ het zwaartepunt op de spiritueel, vormende waarde.
Het gegeven dat ‘krijgskunst’ en ‘levenskunst’ elkaar niet uitsluiten, zelfs zeer wel in elkaars verlengde kunnen liggen, is hier geschetst aan de ontwikkeling van het Japanse ‘bu-jutsu’ en ‘bu-do’, maar vindt ongetwijfeld veel herkenning bij beoefenaren en historici van andere oosterse gevechtskunsten.
Reid, H & M. Croucher, The Way of the Warrior. The Paradox of the Martial Arts,London, 1995 (1983) Velte, H., Budo?Lexikon; 1700 Fachausdrücke fernöstlicher Kampfsportarten, Niedernhausen, Falken, 1980